Jaarrapportage 2020
Juni 2021
Negen thema’s voor due diligence
Leefbaar loon (1/9)
De CKT-partijen werken actief samen in het collectief project Leefbaar loon. Onderdeel van dit project is een verplichte training voor alle aangesloten bedrijven. Bedrijven leren hoe ze tot een leefbaar loon kunnen komen, onder meer met behulp van de PPSA-tool van ACT of de labour minute costing-tool van de Fair Wear Foundation.
Om de implementatie van leefbaar loon te versnellen, zijn CKT-bedrijven verplicht om vanaf het vierde jaar van deelname aan het convenant het verschil inzichtelijk te maken tussen het huidige betaalde loon bij hun leveranciers en het leefbaar loon zoals vastgesteld in benchmarks. Bedrijven worden hierop beoordeeld door het CKT-secretariaat.
Er zijn diverse leefbaar loon-benchmarks in omloop voor verschillende landen en regio’s. Soms worden er binnen landen ook nog verschillende minimumloonniveaus gehanteerd. Om duidelijkheid te verschaffen, heeft het CKT in maart 2021 een overzicht gepubliceerd dat voor een groot aantal landen het verschil aangeeft tussen het minimumloon en het leefbaar loon in de kleding- en textielindustrie. De gegevens gaan over bijna 50 landen en regio’s en zijn opgesteld met behulp van data van de WageIndicator en The Global Living Wage Coalition.
De WageIndicator betreft een database met gegevens over leefbaar loon uit 140 landen. Deze database wordt elk kwartaal bijgewerkt. De Global Living Wage Coalition maakt gebruik van de zogeheten Anker-methodologie om leefbaar loon te berekenen. Er zijn textielspecifieke gegevens beschikbaar voor onder meer Bangladesh, China, India, Pakistan en Vietnam.
Het overzicht helpt bedrijven om het verschil tussen het betaalde loon en het leefbaar loon inzichtelijk te maken. Van bedrijven wordt verwacht dat ze in samenwerking met producenten, andere merken en betrokkenen stapsgewijs toewerken naar een leefbaar loon. Bijvoorbeeld door samen te werken met bedrijven die van dezelfde leverancier(s) afnemen, door te zorgen voor continuïteit in de orderstroom of door op productielocaties de totstandkoming van cao’s met verhoogde loonafspraken te bevorderen.
Ruben Korevaar, beleidsadviseur Mondiaal FNV
‘Het dichten van de kloof tussen minimumloon en leefbaar loon is dichterbij’
Het CKT heeft een overzicht gepubliceerd dat voor een groot aantal landen de kloof tussen het minimumloon en het leefbare loon in de kleding- en textielindustrie inzichtelijk maakt. Ruben Korevaar, lid van de taakgroep Leefbaar loon, ziet dat steeds meer CKT-bedrijven stappen zetten op weg naar een leefbaar loon.
Wat is eigenlijk het verschil tussen een minimumloon en leefbaar loon?
“Het minimumloon is het minimumbedrag dat werknemers in een bepaalde sector betaald moeten krijgen. Dat bedrag is door de overheid in het betreffende land vastgesteld. Een leefbaar loon is wat een werknemer nodig heeft aan inkomsten om zijn of haar gezin te onderhouden en bijvoorbeeld kinderen naar school te kunnen laten gaan. Het leefbaar loon ligt vaak hoger dan het minimumloon.”
Hoe weet je wat een leefbaar loon is?
“Het is ingewikkeld om vast te stellen wat een leefbaar loon is, je moet er heel veel indicatoren bij betrekken. Bedrijven hoeven dat gelukkig niet zelf te doen, daar zijn benchmarks voor. Het lastige is wel dat er verschillende benchmarks zijn van verschillende partijen en voor verschillende landen. Daarom hebben wij als taakgroep vorig jaar een overzicht gemaakt van toegankelijke, betrouwbare benchmarks en op basis daarvan het verschil tussen minimumloon en leefbaar loon voor 50 landen en regio’s inzichtelijk gemaakt. Wij hebben gebruik gemaakt van de data van de Global Living Wage Coalition en de WageIndicator. Beide initiatieven hanteren uitgebreide, transparante methodieken waarbij naar heel veel variabelen wordt gekeken.”
Hiermee kunnen de CKT-bedrijven dus aan de slag?
“Bedrijven zijn verplicht om in het vierde en vijfde jaar van hun CKT-lidmaatschap inzicht te geven in de loonkloof tussen het door hun leveranciers betaalde loon aan arbeiders en het leefbare loon in een betreffend land. De eerste stap is het inzichtelijk maken, de tweede stap is het dichten van die kloof. In de trainingen Leefbaar loon die alle CKT-bedrijven verplicht hebben gevolgd, hebben bedrijven informatie gekregen over de tools waarmee ze per opdracht kunnen berekenen wat het aandeel van de loonkosten moet zijn, om de arbeiders een leefbaar loon te kunnen betalen. Bijvoorbeeld met de Labour Minute Costing Tool van Fair Wear, waarbij de loonkosten per minuut kunnen worden berekend. Toch is ook dit een moeilijke stap, omdat veel kledingbedrijven en -merken met meerdere leveranciers werken, en die leveranciers op hun beurt ook weer voor verschillende opdrachtgevers werken. Je hebt als bedrijf niet in de hand wat die andere kledingbedrijven aan de leverancier betalen. Het doel wordt natuurlijk pas bereikt als de hele sector bereid is een leefbaar loon te betalen.”
Hoe realistisch is het doel om tot leefbare lonen te komen?
“Toen we aan het convenant begonnen, dachten we dat we binnen vijf jaar al zo ver zouden zijn dat alle CKT-bedrijven een leefbaar loon zouden betalen. Die doelstelling bleek toch niet realistisch. Het vraagt niet alleen veel onderzoek, maar ook veel overleg, afwegingen en keuzes, en die moet elk bedrijf voor zichzelf maken. We zien wel dat veel CKT-bedrijven hier nu actief mee bezig zijn en het belangrijk vinden om dit onderwerp bespreekbaar te maken met de werknemers op productielocaties. Daar zit ook een link met het collectief project op het gebied van vrijheid van vakvereniging.
Er is de afgelopen jaren veel in beweging gekomen, al hebben we de stip op de horizon nog niet bereikt. Het convenant eindigt in 2021. Ik hoop dat er een vervolg komt en dat we dan concrete afspraken kunnen maken over de stappen die bedrijven gaan ondernemen om tot een leefbaar loon te komen. Alle voorwerk om concrete, realistische en uitvoerbare doelstellingen af te spreken, is nu gedaan.”