“Ons inkoopproces begint bij de evaluatie van de vorige collectie en eindigt als de nieuwe collectie in de winkels hangt. Mijn collega Laura Koedijk, inmiddels verantwoordelijk voor het aansturen van de buying assistants en inkoopprocessen in onze groep, heeft vorig jaar een matrix gemaakt waarin elke stap in het inkoopproces wordt gekoppeld aan de risico’s die daarbij spelen. De grootste risico’s beginnen als ontwerpers materialen gaan zoeken. Welke materialen kies je, welke eisen stel je daarbij op het gebied van milieu, dierenwelzijn en arbeidsrechten?” 

“Bij elke stap in het inkoopproces stelt de matrix drie vragen. Hoe kun je risico’s voorkomen? Wie kan ze voorkomen? En: welke middelen heb je daarvoor nodig? Bestaan er certificeringen of richtlijnen voor de materialen die je inkoopt? Zijn er alternatieven voor stoffen die hoge risico’s met zich meebrengen? We houden dus bij voorkeur al in het ontwerp en de keuze van materialen rekening met de risico’s en gaan daarmee door in de volgende stappen. 
Grote risico’s zitten ook bij subcontracting: het werk dat door onderaannemers van onze leveranciers wordt uitgevoerd. Er is veel minder zicht op wat er bij subcontractors gebeurt, dan wat er op de hoofdproductielocaties gebeurt. Dat betekent dat we daar meer aandacht voor moeten hebben.” 

“We zijn nog volop bezig om de matrix te implementeren, maar ik weet zeker dat deze aanpak gaat helpen om onze due diligence te verbeteren. De kracht ervan is dat IMVO onderdeel wordt van het hele inkoopproces. IMVO is niet de verantwoordelijkheid van een aparte afdeling, maar van het hele bedrijf. Ook kunnen we de eisen per stap telkens aanscherpen. De matrix is onderdeel van onze Roadmap Sustainability, op weg naar steeds duurzamere inkoop.
We hebben de matrix vorig jaar tijdens een bijeenkomst van het convenant gepresenteerd. Andere convenantspartijen blijken er erg in geïnteresseerd. Het is natuurlijk wel zo dat elk bedrijf zijn eigen inkoopproces heeft. Ons advies is: vorm een team van mensen uit de verschillende disciplines, breng samen het hele inkoopproces in kaart en benoem per fase de risico’s die spelen. Dan weet je precies op welke momenten in het proces welke risico’s aan de orde zijn en kun je die precies op het juiste moment voorkomen of aanpakken.” 

“Het convenant houdt een lijst bij met de productielocaties van alle bedrijven die bij het convenant zijn aangesloten. Die lijst is nu samengevoegd met de Open Apparel Registry. Je kunt op de wereldkaart zien waar de kledingproductielocaties zitten. Je zien alleen niet welke bedrijven met welke productielocaties verbonden zijn. Dat laatste vinden wij dus heel belangrijk. 
Wij hadden graag gezien dat de individuele publicatie van productielocaties als verplichting in het convenant was opgenomen; per merk dus. Dat is helaas niet gebeurd. Wij hebben samen met een aantal andere internationale ngo’s en vakbonden het initiatief genomen voor de Transparency Pledge. Het is heel mooi dat individuele bedrijven nu zelf die verplichting aangaan en de pledge ondertekenen. Als kritisch beschouwer van het convenant blijven wij daarop aandringen.”

“Na de ramp van Rana Plaza in 2013 was heel onduidelijk welke merken en bedrijven hun producten daar lieten produceren. In de puinhopen van het gebouw werd toen naar labels gezocht. Die situatie willen we niet meer. Twaalf bedrijven die lid zijn van het convenant hebben de pledge inmiddels ondertekend. Het secretariaat van het convenant heeft daarin een stimulerende functie gehad. Hopelijk doet dit goede voorbeeld anderen volgen.
Vaak willen bedrijven uit concurrentieoverwegingen hun productielocaties niet bekend maken. Maar die angst blijkt niet terecht. Wij zien transparantie als een hulpmiddel om de rechten van kledingarbeidsters te versterken. Als er ergens in een fabriek een misstand voorkomt, kunnen de bedrijven die een relatie met die fabriek hebben, daarop worden aangesproken en hun verantwoordelijkheid nemen. Hoe makkelijker je de betrokkenen kunt aanspreken, hoe groter de kans dat een probleem wordt opgelost.”

“Momenteel voeren we campagne om duizenden kledingarbeidsters in Bangladesh te ondersteunen die vorig jaar na een loonstaking zijn ontslagen. Zij zijn door hun oude werkgevers onterecht aangeklaagd voor vernieling en worden juridisch vervolgd. Het rechtssysteem daar is vaak oneerlijk. Doordat we weten welke merken orders hebben uitstaan bij de fabrieken die achter die aanklachten zitten, zoals C&A, kunnen we via die merken druk uitoefenen. Mede daardoor is meer dan de helft van de 33 aanklachten ingetrokken. 
Transparantie is wat ons betreft een van de belangrijkste pijlers van de convenanten-aanpak. Het succes van die aanpak hangt af van de vraag of het lukt om op basis van vrijwilligheid in een paar jaar tijd substantiële stappen te zetten om sectoren te verduurzamen en risico’s aan te pakken. Iedereen beseft dat dit nodig is, het wordt tijd dat het nu daadwerkelijk gebeurt.”