Jaarrapportage 2018-2019 | September 2019
Voortgang project Oeganda en veel te winnen met e-waste
De werkgroep Positive Impact Projects werkt aan projecten die in het veld verbeteringen realiseren. Het project voor kleinschalige mijnen in Oeganda heeft vooruitgang geboekt. Ook is dit jaar onderzoek uitgevoerd naar de recycling van e-waste door bedrijven in Nederland.
Project in Oeganda actief op verschillende niveaus
Het project in Oeganda zette het afgelopen jaar voort met het bestrijden en voorkomen van kinderarbeid in kleinschalige goudmijnen in Busia, zuidoost Oeganda. Het project boekte op vier verschillende niveaus vooruitgang: in de gemeenschap, de kleinschalige mijnen, de toeleveringsketen en op nationaal niveau.
Veel te winnen met recycling
Het convenant heeft onderzoek laten uitvoeren naar elektronisch afval (e-waste) en de mate waarin Nederlandse bedrijven zich bewust zijn van de impact die hun e-waste heeft op de waardeketen. Bewustwording over de recycling van afgedankte elektronische apparaten kan stukken beter, zo blijkt.
Lees verder
- Gemeenschap
Op gemeenschapsniveau zijn er nu twee kinderarbeid-vrije zones door ondersteuning van Hivos / Coalitie Stop Kinderarbeid. Gemeenschaps- en schooltoezichtcomités komen regelmatig bijeen. Zij zien toe op het voorkomen van kinderarbeid. Gezinnen worden tevens aangemoedigd om zogenaamde ‘Village Saving and Loan Associations’ te vormen. Momenteel zijn er twee van zulke groepen met in totaal 36 leden. In een poging om kinderen op school te krijgen en te houden, zijn zestien leraren in het lager onderwijs opgeleid in betere lesmethodes. Tegelijkertijd zijn er twee Motivation Centers actief. Daar worden kinderen geholpen om lesstof in te halen zodat ze kunnen deelnemen aan formeel onderwijs en niet hoeven te werken. Tot nu toe hebben 119 kinderen hieraan deelgenomen.
- Kleinschalige mijnen
Mijnwerkers in drie artisanale en kleinschalige goudmijnen worden getraind door Solidaridad. De trainingen in het afgelopen jaar gingen over conflictoplossing, Oegandese mijnwetten, bedrijfsplanning en adequate mijnbouwmethoden. Toekomstige trainingen gaan over kinderarbeid en gender, mijnbouwmethoden voor het milieu en het bijhouden en beheren van gegevens. Verder werd apparatuur geïnstalleerd om het winningspercentage van goud te verbeteren. Deze technologie helpt ook de behoefte aan kwik voor de verwerking van goud te verminderen en uiteindelijk te elimineren.
- Toeleveringsketen
Het blijft een uitdaging om de kleine hoeveelheid goud uit formele kleinschalige mijnen opgenomen te krijgen in de uitvoerstromen naar Europa. Fairphone en Philips hebben de eerste stappen gezet om verantwoord gewonnen goud uit kleinschalige mijnen te integreren in hun toeleveringsketens. Een aantal leveranciers op verschillende niveaus stemde toe om verder te onderzoeken hoe ze dit doel kunnen bereiken, inclusief welke systemen hiervoor ingevoerd moeten worden. In het derde jaar wordt gekeken of meer bedrijven zich hieraan kunnen committeren.
- Nationaal beleid van Oeganda
UNICEF legde binnen het project verbindingen tussen de kleinschalige mijnbouw en de nationale instanties in Oeganda. Hiermee willen ze kinderarbeid op de agenda plaatsen binnen het bredere kader van kinderrechten in de mijnbouw. Zo wordt gewerkt aan het formuleren van beleid voor het bedrijfsleven dat kinderrechten promoot, via onder andere regelgeving en het delen van goede praktijkvoorbeelden in de mijnbouwsector. Ook werden dit jaar de eerste stappen gezet om zowel binnenlandse als buitenlandse investeringen te organiseren om op langere termijn kindgerichte sociale voorzieningen uit te bouwen.
Meer lezen over dit project en de partners? Kijk dan terug in het jaarverslag van vorig jaar!
Lees verder
De waardeketen van goud eindigt niet bij de gebruiker. In veel elektronische apparaten zitten (edel)metalen, waaronder goud. Nieuwe modellen van bijvoorbeeld telefoons en computers komen razendsnel op de markt. Oudjes worden snel afgedankt. Deze apparaten worden veelal bewaard, weggegeven, gerecycled, weggegooid of doorverkocht. Waar dat afval terecht komt, is niet altijd duidelijk. Er is alleen goed zicht op de spullen die gerecycled worden via de formele kanalen in Nederland. Afval dat wordt doorverkocht belandt meestal in het buitenland. Daar is vaak geen geschikte infrastructuur om het goed te verwerken. Naast het verlies van grondstoffen kan onverantwoorde recycling schadelijk zijn voor het milieu en voor de mensen die worden blootgesteld aan giftige stoffen.
Om beter zicht te krijgen op wat er met Nederlandse afgedankte elektronica gebeurt, heeft het goudconvenant zich verdiept in het recyclingbeleid van Nederlandse bedrijven. Bedrijven kopen veel elektronica in voor hun werknemers en voor de bedrijfsvoering. Zijn deze organisaties zich bewust van wat er gebeurt met hun afgedankte elektronische apparatuur? Welke overwegingen en keuzes maken ze bij recycling?
In totaal werkten 58 bedrijven mee aan het onderzoek. Uit interviews met deze bedrijven bleek het volgende:
- Vijf bedrijven recyclen hun elektronica en controleren dit via certificaten.
- Bijna een derde laat apparaten repareren of heeft een overeenkomst van terugname met hun leverancier.
- Elf bedrijven verkopen hun spullen door.
- De overige 23 bedrijven weten niet wat er met de spullen gebeurt na gebruik.
- De meeste ondervraagden weten dat er in elektronica waardevolle stoffen zitten zoals goud en koper.
- Twee derde weet niet dat er mogelijk ook schadelijke stoffen in elektronica zitten die bij onverantwoorde recyclingpraktijken kunnen vrijkomen.
Op de vraag of bedrijven hun milieu-impact van elektronica willen verminderen of compenseren, werd veelal positief gereageerd. Het hangt wel af van de kosten en van de werklast die daarmee samenhangt.
Hoewel een aantal bedrijven al een recyclingbeleid heeft, kan de kennis hierover beter. Veel bedrijven zien het verwerken van oude elektronica nog als de verantwoordelijkheid van recyclers, niet van de oorspronkelijke gebruiker. Bedrijven die hun oude apparaten doorverkopen of teruggeven aan hun leverancier controleren doorgaans niet of hun spullen correct worden behandeld, met het risico dat ze in het buitenland belanden en worden gedumpt, of onverantwoord worden verwerkt. Het goudconvenant kan verder werken aan bewustwording hierover.