Het internationaal MVO-convenant voor de goudsector is in zijn vijfde en tevens laatste jaar. In het begin van het vierde jaar hebben we met stuurgroep en leden de balans opgemaakt en geconstateerd dat de impact op de verduurzaming van de goudketen met alleen een due diligence-rapportage beperkt zou zijn. Tegelijkertijd was één van de conclusies van de evaluatie van de convenanten door het Koninklijk Instituut voor de Tropen, dat lang niet alle bedrijven bij convenanten zijn aangesloten en dat (nog) niet alle aangesloten bedrijven een due diligence-rapportage uitvoeren. Hierbij moet overigens aangetekend worden dat diezelfde evaluatie erg positief is over de wijze waarop de aangesloten brancheverenigingen Federatie Goud en Zilver en het Gilde van Goudsmeden  hun leden actief benaderen met het verzoek om een Code of Conduct te tekenen. In het afsluitende jaar van ons convenant wordt gekeken hoe er toezicht gehouden kan worden op de naleving van de Code of Conduct. 

De stuurgroep en leden hebben vervolgens nagedacht op welke terreinen zij een concrete verbetering in de keten kunnen bewerkstelligen voor het einde van het convenant. We hebben drie taken opgesteld. Allereerst, het actief benaderen van raffinaderijen om in gesprek te gaan over het verder verduurzamen van de toeleveringsketen. Ten tweede, het stimuleren van het naar de Nederlandse markt brengen van goud uit de kleinschalige mijnen (artisinal and small-scale mines, oftewel ASM). Daarnaast bekijken we hoe het aanbod van gerecycled goud uit bankkaarten en elektronica kunnen verhogen. Hiertoe zijn drie taakgroepen opgezet (Outreach Refiners, ASM-goud en Recycling), waarover u in dit verslag meer kunt lezen. 

Verder is afgesproken om niet alleen de kwantiteit maar ook de kwaliteit van de due diligence-rapporten te verbeteren, door meer in te zetten op individuele begeleiding bij de implementatie van due diligence. 

Op het gebied van due diligence is enige vooruitgang geboekt. Het aantal due diligence-rapporten dat door bedrijven wordt gepubliceerd vertoont een stijgende lijn: van vijf bedrijven in jaar twee, naar negen in jaar drie. We zijn trots dat in het vierde jaar alle bedrijven een due diligence-rapport hebben gemaakt. Het afgelopen jaar werden de rapporten van het derde jaar door de Werkgroep Due Diligence Support and Monitoring beoordeeld en bleek dat de meeste bedrijven stappen hebben gemaakt in hun due diligence. 

Alle taakgroepen zijn meerdere keren bijeengekomen en er is overal voortgang geboekt. Zo is de verwachting dat het convenant in het afsluitende jaar in gesprek gaat met een aantal raffinaderijen over bijvoorbeeld de herkomst van hun goud. Daarnaast wordt er een aantal projecten op het gebied van recycling uitgewerkt. 

Er zijn echter ook uitdagingen. Het brengen van ASM-goud naar de Nederlandse markt is complex. Onze leden, zowel maatschappelijke organisaties als bedrijven uit de sieraden- en elektronicasector, werken samen met lokale organisaties in Oost-Afrika aan een concreet plan van aanpak. In het komende jaar bekijken partijen samen wat de mogelijkheden zijn.
 
Natuurlijk is er altijd ruimte voor verbetering. Zo merken we dat bedrijven nog steeds weinig gebruik maken van de beschikbare ondersteuning vanuit het convenant. Ook in bredere zin zien we dat inzet en concrete bijdrage van partijen over het algemeen beperkt is - zo zijn lang niet alle leden vertegenwoordigd tijdens de tweejaarlijkse Algemene Vergaderingen. Vooral aan de kant van bedrijven is de structurele bijdrage aan de werkgroepen en taakgroepen gering. Gelukkig wordt er in de taakgroepen wel op ad-hoc-basis meegedacht.
 
Het vijfde en laatste jaar willen we succesvol afronden. Daarbij zullen de taakgroepen een belangrijke rol spelen. We zullen dit jaar de mogelijkheden voor vervolgprojecten van het convenant bekijken. We rekenen op de gezamenlijke inzet van alle partijen om het convenant met een positieve bijdrage aan mensenrechten en milieu aspecten in de goudketen af te sluiten.

Giuseppe van der Helm,

Voorzitter Convenant Verantwoord Goud