Jaarrapportage 2020-2021 | Oktober 2021
Jaarrapportage 2020-2021
Oktober 2021
Collectief invloed uitoefenen
Naar aanleiding van het actieplan dat is opgesteld op basis van de evaluatie van het KIT zijn er drie additionele taakgroepen in het leven geroepen binnen de werkgroep Collective Action and Upscaling (CAU). De taakgroep Outreach Refiners is ingesteld om gezamenlijk invloed uit te oefenen op smelterijen en raffinaderijen. De taakgroep ASM (artisinal and smallscale mining) goud is gericht op het brengen van goud afkomstig uit kleinschalige mijnbouwprojecten naar de Nederlandse markt. Daarnaast gaat er een taakgroep aan de slag met recycling. Ook zetten leden van de werkgroep CAU zich in voor het Uganda Gold Partnership.
Due diligence beleid of verklaringen
Due diligence rapporten 2018-2019
Taakgroep Outreach Refiners
Transparantie bij smelterijen en raffinaderijen verbeteren
Lees verder
Taakgroep ASM goud
Goud uit kleinschalige mijnbouw naar Nederland brengen
Lees verder
Taakgroep Recycling
Verantwoorde inzameling en recycling van goud bevorderen
Lees verder
Uganda Gold Partnership
Kinderarbeid in artisanale mijnen bestrijden in Busia, Oeganda
Lees verder
Strategie voor het vergroten van impact
Aanbevelingen Levin Sources voor een meer effectieve strategie.
Lees verder
Samenwerking tussen partijen
Meerwaarde van samenwerking tussen verschillende partijen.
Lees verder
Taakgroep Outreach Refiners
De OESO-richtlijnen beschrijven de raffinaderijen als een relevant choke-point in de goudketen. Een van de doelen van het convenant is daarom de openbaarmaking van de namen van de raffinaderijen (zie artikelen 3.35-3.37 van het convenant). De bedrijven worden aangemoedigd om de raffinaderijen die zij in hun toeleveringsketen hebben te identificeren, openbaar te maken en, waar mogelijk, de due diligence-praktijken van de raffinaderijen te verifiëren. Door de openbaarmaking dragen bedrijven bij aan een transparantere toeleveringsketen. Raffinaderijen worden verzocht om zowel de landen waar ze goud inkopen als de due diligence-risico’s die zijn geïdentificeerd publiek te maken (zie artikel 5.6a van het convenant).
In 2020 is de taakgroep Outreach Refiners ingesteld om gezamenlijk invloed uit te oefenen op smelterijen en raffinaderijen om transparantie te verbeteren en de inkoopprocessen van goud in lijn te brengen met de OESO-richtlijnen. Een deel van de bedrijven heeft de raffinaderijen in de keten al geïdentificeerd. De taakgroep wil hen vragen om de landen openbaar te maken waar zij hun goud vandaan halen, evenals de door hen geïdentificeerde due diligence-risico’s. Op basis van de due diligence-rapporten die afgelopen jaar zijn gepubliceerd, heeft de taakgroep desk research uitgevoerd naar de due diligence-praktijken van de tien meest gebruikte raffinaderijen door partijen van het convenant. Er zijn vier raffinaderijen geselecteerd met wie de taakgroep in het vijfde jaar in gesprek wil gaan over onder andere de herkomst van goud, mogelijke risico’s in de sector, en het inkopen van ASM goud.
Taakgroep ASM goud
In het convenant is opgenomen dat partijen streven naar een toename van (het aandeel van) de vraag naar en aanbod van goud, dat onder verbeterde sociale omstandigheden en verbeterde omstandigheden voor milieu en biodiversiteit wordt geproduceerd (zie artikel 4.2 van het convenant). Hieronder valt ook goud afkomstig van legitieme artisanale en kleinschalige mijnbouw en legitieme urban mining. Erkend wordt dat (de productie van) dergelijk goud gebaseerd moet zijn op een zelfvoorzienend bedrijfsmodel.
Het doel van de taakgroep was om de hoeveelheid ASM goud dat wordt geïmporteerd naar de Nederlandse markt te vergroten. De taakgroep heeft een Letter of Intent (LOI) opgesteld. Met deze LOI laten bedrijven aan raffinaderijen zien dat er vraag bestaat naar ASM goud in Nederland. Fairphone en Philips hebben de LOI ondertekend. Het doel is dat meer bedrijven hun voorbeeld zullen volgen. Ook heeft de taakgroep ervaringen en geleerde lessen van het Oeganda Project met elkaar gedeeld.
Gebaseerd op de evaluatie van het Oeganda Project, zal de taakgroep in het laatste convenantsjaar de mogelijkheid van een samenwerking verkennen met Project Access: Professionalising ASGM in Kenya and Uganda. Dit is een project van een consortium van partners, waaronder convenantsleden Fairphone en Solidaridad. Het initiatief richt zich onder andere om ASM goud naar de internationale markt te brengen. Het programma wordt medegefinancierd door het European Partnership for Responsible Mining (EPRM).
Tevens heeft de taakgroep de ambitie om een zogenoemde route to market-model te testen. Dit model belicht alle elementen van het naar de markt brengen van ASM goud (waaronder volume, financiering, transportkosten). Tijdens deze exercitie zullen eventuele knelpunten worden gesignaleerd en besproken met de leden van de taakgroep. Hiervoor wordt gekeken naar samenwerking met bovenstaand project en met het project Realising the Potential of Responsible AGM Trade in Tanzania, onder leiding van Solidaridad.
Taakgroep Recycling
Het convenant stelt dat partijen hun collectieve invloed aanwenden om verantwoorde inzameling en recycling van e-waste te stimuleren. In september 2020 publiceerde het goudconvenant een onderzoek over de recycling van goud met daarin de volgende aanbevelingen:
- Verhoog de hoeveelheid van gerecycled goud in Nederland;
- Er moeten inspanningen worden geleverd om de traceerbaarheid en het volgen van de waarde van goud te verbeteren, om het risico op witwassen te verminderen;
- Er moeten inspanningen worden geleverd om de traceerbaarheid en het volgen van de waarde van e-waste te verbeteren;
- Investeer in betere sociale en ecologische omstandigheden bij goudrecycling in ontwikkelingslanden om de risico’s die met deze processen gepaard gaan aan te pakken. Het is nodig om richtlijnen voor goudrecycling te ontwikkelen.
Het doel van de taakgroep was het ontwikkelen van specifieke activiteiten en/of projecten met betrekking tot de recycling van goud. Er zijn drie belangrijke kansen voor jaar vier en vijf van het convenant geïdentificeerd, namelijk:
- Lobbyen om het witwassen van geld in de goudsector te verminderen. Er verschijnt met medewerking van de taakgroep een artikel in het tijdschrift Edelmetaal over het Digitaal Opkopersregister (DOR), de risico’s van witwassen (inclusief het risico van witwassen door het kopen van goud in risicogebieden);
- Gezamenlijke invloed inzetten om de goudrecycling van bankkaarten te vergroten. Er is contact geweest met de Vereniging van Banken, individuele banken en het ministerie van Economische Zaken;
- Het bevorderen van de recycling van mobiele telefoons. Er wordt deskresearch gedaan naar de knelpunten bij het recyclen van mobiele telefoons, hoe dit haalbaar en winstgevend te maken en hoe consumenten te overtuigen hun oude telefoons te recyclen.
Uganda Gold Partnership
Het project Joint Forces to Tackle Child Labour vond plaats tussen juli 2017 en maart 2021 en werd uitgevoerd door het Uganda Gold Partnership, bestaande uit een samenwerkingsverband tussen EWAD, Fairphone, Fairtrade Africa, Fairtrade Foundation, Hivos/Stop Coalition Kinderarbeid, Solidaridad, UNICEF, Philips en The Impact Facility. Het doel van dit project was het opzetten van een duurzame, traceerbare goudtoeleveringsketen die een betere toekomst creëert voor mijnwerkers en hun families en bijdraagt aan het voorkomen en verminderen van kinderarbeid in artisanale en kleinschalige mijnbouwgemeenschappen in Busia (Oeganda). Kinderarbeid is tegengegaan met een gebiedsgerichte gemeenschapsaanpak, waar breder is gekeken naar kinderarbeid dan alleen in de kleinschalige mijnen. De dorpen erom heen zijn meegenomen in de benadering van de kinderarbeid-vrije zones waar alle actoren in de dorpen bij betrokken waren om zo de grondoorzaken van kinderarbeid aan te pakken.
Het project van het Uganda Gold Partnership liep officieel af in maart 2021. De bevindingen staan in de eindevaluatie. De lessen van het Uganda Gold Partnership worden meegenomen in het initiatief Project Access: Professionalising ASGM in Kenya and Uganda, dat in februari 2021 van start ging en in het Work: No Child’s Business (WNCB) programma van de alliantie tussen UNICEF, Save the Children en Stop Kinderarbeid.
Strategie voor het vergroten van impact
In het derde jaar heeft het Convenant Verantwoord Goud aan consultancy bureau Levin Sources gevraagd om onderzoek te doen naar manieren waarop het convenant efficiënter te werk kan gaan en meer impact kan genereren. Levin Sources heeft onder andere aanbevelingen gedaan over het bereiken van standaard setters en raffinaderijen, en het samenwerken met andere multistakeholder initiatieven. Mede door Covid-19 is er het afgelopen jaar echter weinig gedaan met deze aanbevelingen. Doel is om het komende jaar actief te kijken welke activiteiten verder ontwikkeld zullen worden.