Jaarrapportage 2019-2020 | Januari 2021
Jaarrapportage 2019-2020
Januari 2021
Collectief invloed uitoefenen en vergroten
In 2019 zijn de werkgroepen Positive Impact Projects en Increasing and Using Collective Leverage samengevoegd in de nieuwe werkgroep Collective Action and Upscaling (CAU). In deze werkgroep zijn convenantspartijen aan de slag gegaan in verschillende taskforces, die zich elk richten op een specifieke activiteit zoals het Oeganda project of het benaderen van potentiële nieuwe partijen. Deze manier van samenwerken zorgt voor minder vergaderingen en meer flexibiliteit doordat elke taskforce een eigen werkvorm kiest die het beste bij hen past.
Aanvankelijk zouden alle taskforces twee a drie keer per jaar samen komen tijdens een netwerk event, om updates te delen en inspiratie op te doen. Het eerste netwerk event vond plaats in januari 2020 en werd gehost door Fairphone in Amsterdam. Sinds half maart werken de meeste partijen echter vanuit huis en hebben geen fysieke bijeenkomsten meer plaatsgevonden. Dit had ook een impact op de activiteiten van de werkgroep CAU. In opdracht van de stuurgroep heeft de werkgroep een analyse gemaakt van de impact van Covid-19 op de voortgang van de taskforces. Het benaderen van nieuwe partijen wordt vooral bemoeilijkt, omdat fysieke netwerkbijeenkomsten niet mogelijk zijn. Overal ter wereld stellen overheden lockdowns in om verspreiding van het virus tegen te gaan. Hierdoor zal naar verwachting het project in Oeganda om kinderarbeid in goudmijnen tegen te gaan ook vertraging oplopen. Andere taskforces worden minder beperkt door de Covid-19 maatregelen, en zullen naar verwachting geen grote vertraging oplopen.
Due diligence beleid of verklaringen
Due diligence rapporten 2018-2019
Uganda Gold Partnership
Bestrijden van kinderarbeid in artisanale mijnen in Busia, Oeganda.
Lees verder
Onderzoek naar de recycling van goud
Studie naar de risico’s en kansen van de recycling van goud van e-waste.
Lees verder
Input op de CRAFT standaard
Standaarden in lijn brengen met de uitgangspunten van het convenant.
Lees verder
Betrokken partijen van het convenant
Ondertekening convenant blijft een grote stap voor nieuwe bedrijven.
Lees verder
Strategie voor het vergroten van impact
Aanbevelingen Levin Sources voor een meer effectieve strategie.
Lees verder
Samenwerking tussen partijen
Meerwaarde van samenwerking tussen verschillende partijen.
Lees verder
Uganda Gold Partnership
Het Uganda Gold Partnership heeft het afgelopen jaar stappen gezet in het bestrijden en voorkomen van kinderarbeid in de artisanale goudmijnen in Busia, Oeganda. Er is vooruitgang geboekt op alle drie gebieden waarop het project betrekking heeft, namelijk: het gemeenschapsniveau, het mijnniveau en het niveau van de toeleveringsketen.
Resultaten gemeenschapsniveau
201 kinderen aan het leren en rehabiliteren in een van de twee motivatiecentra
91 kinderen namen deel aan een beroepsopleidingsprogramma
25 kinderen zijn ingeschreven in een vakschool
19 leraren zijn getraind in verbeterde onderwijsmethoden
36 leden van de lokale gemeenschap zijn opgeleid en georganiseerd in spaar- en uitleengroepen
Resultaten mijnniveau
Mijnwerkers zijn opgeleid over de voordelen van nieuwe methodes en ertsverwerkingsapparatuur versus een traditionele verwerkingsmethode.
Er is 23% meer goud gewonnen met de nieuwe ertsverwerkingsapparatuur dan met traditionele methodes. Het blijft echter een uitdaging om mijnwerkers het gebruik van de verbeterde verwerkingsapparatuur te laten overnemen.
Resultaten toeleveringsketen
Eerste gesprekken zijn gevoerd met de industrie om hen aan te moedigen ASM goud te accepteren in de waardeketen en de ASM-gemeenschappen te helpen bij het verbeteren van verantwoorde productie.
Onderhandelingen met een groot elektronicabedrijf en toeleverancier van Fairphone en Philips over een intentieverklaring om verantwoord gewonnen goud te integreren in de waardeketen.
Het Uganda Gold Programme won in 2019 de Ethical Corp Responsible Business Award for Partnership.
De eerste fase van het project loopt in 2020 ten einde, en het consortium is op zoek naar financieringsmogelijkheden om het project te vervolgen. In de tweede fase wordt ingezet op het consolideren van verbeteringen in de mijnen, een traceerbaar export model voor verantwoord gewonnen goud en opschalingsmogelijkheden voor het project naar andere ASM-mijnen.
Het programma Work: No Child’s Business (WNCB), een samenwerking tussen Stop Child Labour/Hivos, UNICEF en Save the Children, zal de Child Labour Free Zone (CLFZ) toepassing in het gebied voortzetten. Mogelijk gaan zij deze benadering later uitbreiden naar andere gemeenschappen in de omgeving.
Kansen voor partijen
Het Uganda Gold Partnership wil een voorbeeld zijn van hoe betrokkenheid van de industrie een positieve impact kan hebben op gemeenschappen upstream in de toeleveringsketen. Een volgende stap is om geld beschikbaar te stellen voor investeringen in mijnen. Daarnaast worden met partijen van het convenant de stappen geïdentificeerd om goud uit ASM mijnen naar de formele (Nederlandse) markt te brengen.
Het project is financieel mogelijk gemaakt door het Ministerie van Buitenlandse Zaken middels het Fonds Bestrijding Kinderarbeid (FBK). Het wordt ondersteund door zes internationale partners: Fairphone, Fairtrade Foundation, Hivos / Stop Kinderarbeid, Royal Philips, Solidaridad en UNICEF.
Onderzoek naar de recycling van goud
Uit de evaluatie van de internationaal MVO convenanten blijkt dat verschillende deelnemers aan het convenant kansen zien in een sterkere focus op innovaties binnen de goudsector, zoals het halen van goud uit e-waste en het verkennen van mogelijkheden rondom het certificeren van gerecycled goud.
In jaar drie publiceerde het convenant een studie naar de risico’s en kansen van het recyclen van goud. Uit het onderzoek blijkt dat de recycling van goud uit gebruikte elektrische apparaten (e-waste) een kans kan zijn om vooruitgang te boeken in de richting van een meer circulaire economie voor elektrische apparaten en een alternatief voor primaire goudwinning. Bij het recyclen van e-waste is het echter ook noodzakelijk om bewust te zijn van bepaalde negatieve effecten die kunnen optreden, vooral in de informele recyclingsector. Due diligence processen zijn essentieel, ook in de waardeketens van gerecycled goud.
Komend jaar zal de taskforce onderzoeken welke verdere activiteiten er binnen het convenant op het gebied van recycling ontwikkeld kunnen worden, en wordt gekeken welke aanbevelingen van de studie opgevolgd kunnen worden.
Samenwerking tussen partijen
Dat de netwerk- en platformfunctie van het convenant minstens zo belangrijk is als de gemaakte afspraken, blijkt uit drie samenwerkingen die in de marge van het convenant zijn ontstaan. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Drijfhout en Closing the Loop, die heeft geleid tot een high-end sieradenlijn, gemaakt van gerecycled goud afkomstig van e-waste uit Kameroen.
Goudbedrijf Aunexum Precious Metals Group en Solidaridad gaan samen investeren in verantwoorde kleinschalige goudmijnbouw. Ze onderzoeken geschikte technieken voor kwikvrije goudmijnbouw in Ghana en Tanzania. Goud moet kwikvrij zijn om toegang te krijgen tot de internationale markt. Dit is een vereiste waar ASM-mijnen vaak moeilijk aan kunnen voldoen. De partners zijn in gesprek om het project uit te breiden via een aanvraag bij het Fonds Verantwoord Ondernemen (FVO).
Tenslotte hebben Closing the Loop en Stop Kinderarbeid / Hivos samengewerkt aan het beleid van Closing the Loop op het gebied van kinderarbeid. De activiteiten van Closing the Loop (CTL) vinden plaats in verschillende Afrikaanse landen en brengen echte en vermeende risico's binnen de toeleveringsketen met zich mee. CTL werkte al aan het verbeteren van de voorwaarden in de toeleveringsketen, maar de behoefte ontstond aan specifiek beleid op het thema kinderarbeid. Om een second opinion te krijgen over het beleid en de mogelijke risico's, zocht CTL samenwerking met de coalitie Stop Kinderarbeid. Dit resulteerde in een veel duidelijker en effectiever beleid inzake kinderarbeid en een verbeterde aanpak op het gebied van herstelmaatregelen.
Input op de CRAFT standaard
Voor de goudsector zijn verschillende internationale initiatieven en standaarden ontwikkeld die bijdragen aan de verantwoorde winning van goud. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over de arbeidsomstandigheden of zorg voor het milieu. Waar mogelijk probeert de taskforce deze standaarden meer in lijn te brengen met de uitgangspunten van het convenant, de UN Guiding Principles en de OESO-richtijnen. Zo nam de taskforce dit jaar deel aan een consultatie van CRAFT (Code of Risk-mitigation for ASM engaging in Formal Trade).
CRAFT is een standaard die criteria en procedures uiteenzet voor de toepassing van due diligence in kleinschalige mijnbouw. Met CRAFT kunnen kleinschalige mijnen en individuele mijnwerkers erkend worden als verantwoord opererend, en daarmee de noodzakelijke toegang verkrijgen tot de formele markt. De taskforce leverde onder andere input op de rechten van vrouwen en kinderen.
Strategie voor het vergroten van impact
In het derde jaar heeft het Convenant Verantwoord Goud aan consultancy bureau Levin Sources gevraagd om onderzoek te doen naar manieren waarop het convenant efficiënter te werk kan gaan en meer impact kan genereren. Levin Sources heeft onder andere aanbevelingen gedaan over het bereiken van standaard setters en raffinaderijen, en het samenwerken met andere multistakeholder initiatieven. Mede door Covid-19 is er het afgelopen jaar echter weinig gedaan met deze aanbevelingen. Doel is om het komende jaar actief te kijken welke activiteiten verder ontwikkeld zullen worden.
Betrokken partijen van het convenant
Ook dit jaar bleek het moeilijk nieuwe partijen voor het convenant aan te trekken. Hoewel er met verschillende bedrijven contact is geweest en er in november een informatiebijeenkomst heeft plaatsgevonden, heeft dit niet geleid tot de toetreding van nieuwe partijen. Het ondertekenen van het convenant blijft een grote stap voor bedrijven, die ze niet makkelijk zetten. Daarbij maakte de Covid-19 crisis het voor de verantwoordelijke taskforce moeilijk om vanaf maart activiteiten te organiseren om nieuwe partijen aan te trekken.
Een aantal partijen heeft hun deelname of steunbetuiging aan het convenant om verschillende redenen beëindigd: Sims Recycling heeft deelname aan het convenant stopgezet. Het bedrijf stelde dat de tijdsbesteding die een goede deelname aan het convenant vraagt niet opweegt tegen de beperkte invloed die zij op de keten konden uitoefenen. FNV concludeerde dat de ledentallen in de goudsector en de beschikbare capaciteit voor actieve deelname ontbraken. Max Havelaar stopte als steunbetuiger van het convenant omdat ze per 1 januari 2020 zijn gestopt met hun programma voor Fairtrade gecertificeerd goud en zilver. Het totaal aantal partijen van het convenant aan het einde van jaar drie staat hiermee op achttien.